KOLEJE

Koleje www.st43.pl
historia kolei


	START


	WYDARZENIA CIEKAWOSTKI


	O LINII


	TABOR


	GALERIA ZDJĘĆ


	SKLEP "Z PORCELANY"


	GG KOLEJE

GALERYJKA

Historia Kolei w Polsce

1835	Inicjatywa budowy linii kolejowej łączącej Warszawę z Zagłębiem Dąbrowskim i Krakowem.
1836	Wytyczenie linii i wydanie koncesji dla Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda mającej połączyć Wiedeń z Brnem, Ostrawą, Krakowem i Bochnią. Inicjatywa budowy Kolei Górnośląskiej z Wrocławia na Górny Śląsk ku granicy austriackiej.
1837	Wytyczenie trasy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z Warszawy przez Grodzisk Maz. - Skierniewice - Koluszki - Piotrków Tryb. - Częstochowę - Ząbkowice do st. Granica (dziś: Maczki) na granicy zaborów rosyjskiego i austriackiego oraz tras wariantowych.
1838	Założenie Towarzystwa Akcyjnego Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i przyznanie koncesji na budowę.
1839	Uzyskanie koncesji na budowę linii kolejowej łączącej Górny Śląsk z Wrocławiem przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej i wytyczenie trasy tej kolei od Wrocławia przez Opole - Koźle - Gliwice do Mysłowic na granicy zaborów pruskiego i austriackiego.
1840	Rozpoczęcie robót przy budowie kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.
1842	Otwarcie pierwszych odcinków Kolei Górnośląskiej: Wrocław - Oława (22 maja) i Oława - Brzeg (sierpień) będących pierwszymi przekazanymi do eksploatacji odcinkami kolei w Polsce. Bankructwo Towarzystwa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.
1843	Przejęcie akcji i majątku Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przez rząd i kontynuowanie budowy pod zarządem państwowym. Otwarcie linii Wrocław - Jaworzyna Śląska kolei Wrocławsko-Świdnicko-Świebodzickiej.

1845	15 czerwca Otwarcie pierwszego odcinka Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z Warszawy do Grodziska Maz. przedłużonego w grudniu do Skierniewic.
1846	Ukończenie budowy Kolei Górnośląskiej z Wrocławia do Mysłowic. Wytyczenie trasy Kolei Wilhelma mającej połączyć Kolej Górnośląską z Koleją Północną Cesarza Ferdynanda w Bohuminie. Wrocław otrzymuje połączenie z Berlinem poprzez Kolej Dolnośląsko-Marchijską (Wrocław - Legnica - Węgliniec - Żary - Gubin - Frankfurt n. Odrą - Berlin).
1847	Ukończenie budowy Kolei Krakowsko-Górnośląskiej do Mysłowic wraz z odgałęzieniem od stacji Szczakowa do stacji Granica na styku z Koleją Warszawsko-Wiedeńską. Otwarcie odcinka Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda z Ostrawy do Bohumina. Otwarcie Kolei Wilhelma z Koźla (dzisiejszej st. Kędzierzyn) do Chałupek i budowa połączenia jej do Bohumina. Otwarcie odcinka Węgliniec - Zgorzelec i uzyskanie połączenia Wrocławia ze stolica Saksonii - Dreznem. Otwarcie Dworca Wiedeńskiego w Warszawie.
1848	Otwarcie całej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z Warszawy do Granicy i odgałęzienia Skierniewice - Łowicz (łącznie 328 km) i uzyskanie połączenia Warszawy z Krakowem, Berlinem (poprzez Mysłowice - Gliwice - Wrocław), Wiedniem (przez Mysłowice - Gliwice - Koźle - Bohumin - Prerov - Breclav) i Dreznem. Wybuch Wiosny Ludów i pierwsze wielka międzynarodowa operacja kolejowo-wojskowa, przerzucenie ponad dwudziestu tysięcy żołnierzy rosyjskich wraz z końmi z Warszawy do Wiednia i Budapesztu na pomoc cesarzowi austriackiemu w stłumieniu powstania. Przekazanie do eksploatacji Kolei Stargardzko-Poznańskiej i uzyskanie połączenia Poznania ze Szczecinem i Berlinem.
1849	Rozpoczęcie budowy państwowej Pruskiej Kolei Wschodniej z Berlina poprzez Kostrzyn - Krzyż - Piłę - Bydgoszcz - Tczew do Gdańska i Królewca.
1852	Otwarcie głównych odcinków Pruskiej Kolei Wschodniej do Tczewa i Gdańska oraz od Malborka do Królewca. Budowa mostów na Wiśle i Nogacie (odcinek Tczew - Malbork, do 1858 r.).
1856	Otwarcie linii Wrocław - Leszno - Poznań należącej do Towarzystwa Kolei Górnośląskiej, a tym samym połączenie Śląska ze Szczecinem, Bydgoszczą i Gdańskiem. Nysa uzyskuje połączenie przez Brzeg z Wrocławiem. Otwarcie pierwszych odcinków linii Kolei Galicyjskiej Karola-Ludwika mającej połączyć Kraków z Przemyślem i Lwowem (ukończonej w 1861 r.).
1857	Przekazanie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przez rząd rosyjski w ręce prywatne z zastrzeżeniem wybudowania odnogi z Łowicza do granicy pruskiej koło Torunia tj. kolei Warszawsko-Bydgoskiej.

1858	Otwarcie Pruskiej Kolei Wschodniej (KPO) na całej trasie z Berlina do Królewca.
1859	Otwarcie bezpośredniego połączenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej ze Śląskiem wskutek przekazania do eksploatacji odcinka Ząbkowice -Dąbrowa - Sosnowice (dziś: Sosnowiec) do granicy zaboru pruskiego.
1861	Otwarcie Kolei Galicyjskiej Karola Ludwika na całej trasie z Krakowa do Lwowa.
1862	Otwarcie Kolei Warszawsko-Bydgoskiej (we wspólnym zarządzie z Koleją Warszawsko-Wiedeńska) z Łowicza przez Kutno - Nieszawę do Aleksandrowa na granicy zaboru pruskiego i uzyskanie krótszego połączenia Warszawy z Toruniem, Bydgoszczą, Poznaniem, Gdańskiem i Szczecinem. Ukończenie i otwarcie ostatniego odcinka kolei Petersbursko-Warszawskiej (szerokotorowej) z Białegostoku do Warszawy - pierwszej kolei w Polsce na wschód od Wisły i uzyskanie połączenia Warszawy z Wilnem, Rygą i Dyneburgiem.
1866	Ukończenie i otwarcie Kolei Terespolskiej (szerokotorowej) z Warszawy do Brześcia i uzyskanie połączenia Warszawy z Mińskiem, Moskwą i Kijowem. Budowa połączenia tramwajowego konnego pomiędzy dworcem Petersburskim i Terespolskim w Warszawie (tj. obecnym dw. Wileńskim i dw. Wschodnim).
1867	Otwarcie dwutorowej Kolei Fabryczno-Łódzkiej z Koluszek do Łodzi - od początku najbardziej dochodowej kolei w Królestwie Kongresowym. Otwarcie Śląskiej Kolei Górskiej ze Zgorzelca przez Lubań Śląski - Jelenią Górę do Wałbrzycha (przedłużonej w 1880 r. do Kłodzka).
1868	Obalenie dotychczasowego zarządu Towarzystwa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej wskutek wykupienia większościowego pakietu akcji przez bankiera Kronenberga.
1870	Otwarcie połączenia Szczecina z Gdańskiem przez Stargard Szczeciński - Białogard - Koszalin - Lębork. Otwarcie połączenia Poznania przez Zbąszynek - Rzepin z Frankfurtem n/Odrą oraz Gubinem.

1871	Wojna francusko-pruska wykazuje zasadnicze znaczenie transportu kolejowego dla prowadzenia operacji lądowych i konieczność posiadania sprawnych wojsk kolejowych oraz znormalizowanego taboru.
1873	Przy Kolei Warszawsko- Wiedeńskiej w Warszawie powstaje Kolejowa Szkoła Techniczna - poprzedniczka Technikum Kolejowego w Warszawie. Aresztowanie w Rosji i bankructwo europejskiego "króla kolei" - bankiera H. B. Strousberga po odkryciu jego działalności spekulacyjnej; gwałtowny spadek akcji kolejowych na giełdzie w Wiedniu, początkujący wielki "Krach Wiedeński" - lawinowy spadek akcji na giełdach w Austrii, Anglii, Niemczech i Holandii, następnie Rumunii i Rosji, mający wpływ na politykę zarządu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Początek kryzysu gospodarczego o zasięgu światowym. Początek polityki wykupu kolei w Europie Środkowej i Wschodniej przez Państwo.
1874	Otwarcie połączenia Wrocławia Frankfurtem n/Odrą i Gubinem (przez Ścinawę i Rudną Gwizdanów).
1875	Otwarcie pierwszego mostu kolejowego przez Wisłę w Warszawie i linii łączącej Kolej Warszawsko - Wiedeńską z szerokotorowymi kolejami po prawej stronie Wisły. Otwarcie połączenia z Wrocławia przez Kłodzko - Międzylesie do granicy austriackiej oraz Kolei Oleśnicko-Gnieźnieńskiej umożliwiającej połączenie Wrocławia przez Jarocin do Gniezna i znaczne skrócenie drogi z Górnego Śląska do Gdańska po uruchomieniu w tymże roku odcinka Kolei Prawego Brzegu Odry z Kluczborka przez Ostrów Wlkp. - Jarocin do Poznania. Kryzys ekonomiczny wywołany spekulacją akcjami kolejowymi na giełdach w Niemczech i Austrii. Kanclerz Niemiec Otto von Bismarck wypowiada się za ukróceniem spekulacji akcjami towarzystw kolejowych i szerokim przymusowym wykupem kolei z rak prywatnych. Wprowadzenie towarowych taryf wyjątkowych na przewóz ziemiopłodów z Pomorza i Mazur do Berlina.
1876	Otwarcie Kolei Nadwiślańskiej (szerokotorowej) z Kowla przez Chełm - Lublin - Warszawę - Ciechanów do Mławy na granicy zaboru pruskiego, do połączenia z normalnotorową prywatną koleją Malbork - Mławka Uzyskanie w ten sposób połączenia kolejowego z Kijowa i Warszawy do Gdańska. Ukończenie wieloetapowej linii Legnica - Głogów - Zielona Góra - Kostrzyn - Szczecin. Rozpoczęcie normalizacji taboru kolejowego na kolejach pruskich i podjecie produkcji pierwszych parowozów i wagonów znormalizowanych, zamawianych w długich seriach. Decyzja o podjęciu szerokiej akcji upaństwowienia kolei drogą przymusowego wykupu wszystkich wielkich kolei prywatnych przez państwo w Prusach. Kolej Warszawsko-Wiedeńska zamawia u Schwartzkopffa i Henschla serie 3-osiowych towarowych parowozów znormalizowanych (G3/PKP Th1).
1884	Otwarcie linii Kraków - Skawina - Oświęcim i Chabówka.

1885	Otwarcie szerokotorowej kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej z Dęblina przez Radom - Bzin (dziś - Skarżysko-Kamienna) - Kielce - Tunel do Dąbrowy (dziś - Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce) oraz szerokotorowego połączenia z Bzina do Łodzi przez Ostrowiec Świętokrzyski - Tomaszów - Koluszki. Przejściowy spadek przewozów towarowych (zwłaszcza węgla) na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Potwierdzenie przez rosyjski sztab generalny ze od tej pory w zaborze rosyjskim budowane będą wyłącznie linie o "państwowej rosyjskiej szerokości toru" (tj. 1524 mm). Ostateczna odmowa władz rosyjskich budowy przedłużenia kolei Wrocławsko-Warszawskiej (Oleśnica - Podzamcze) na terenie zaboru rosyjskiego do Łodzi i Warszawy.
1888	Otwarcie linii Leszno - Ostrów Wielkopolski - Nowe Skalmierzyce. Odmowa władz rosyjskich przedłużenia tej linii w kierunku Łodzi. Rozpoczęcie upaństwawiania kolei w Rosji.
1893	Wprowadzenie do eksploatacji na kolejach pruskich pierwszych nowoczesnych pociągów pospiesznych złożonych z nowych parowozów (S3/PKP Pd1) o prędkości 100 km/h i wagonów 4-osiowych z zamykanymi przedziałami i krytymi przejściami między wagonami, (tzw.D-Zug) m.in. z Berlina do Bydgoszczy i Gdańska.
1894	Kolej Warszawsko-Wiedeńska zamawia w firmie Schwartzkopff 13 parowozów pospiesznych wzorowanych na pruskich S3 i serie nowoczesnych 4-osiowych wagonów z krytymi przejściami, otwierając szybkie połączenie Warszawy z Krakowem i Mysłowicami - pierwsze tego typu nowoczesne pociągi pospieszne w zaborze rosyjskim.
1898	Pierwszy w świecie parowóz na parę przegrzaną konstrukcji prof. W. Schmidta, wyprodukowany przez firmę Vulkan w Szczecinie dla kolei pruskich (KPEV "Hannover 74" S4) rozpoczyna nową epokę w rozwoju parowozu.
1899	Pierwszy pociąg z Chabówki do Zakopanego.
1902	Upaństwowienie kolei Malborsko-Mławskiej jako jednej z ostatnich większych kolei prywatnych w zaborze pruskim. Powstają prototypy seryjnych parowozów na parę przegrzaną konstrukcji dr Roberta Garbe: pospieszny S4 (PKP Pd2), osobowy P6 (PKP Oi1) i towarowy G8 (PKP Tp3).
1903	Ukończenie budowy szerokotorowej Kolei Kaliskiej pod zarządem Towarzystwa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, z Warszawy (Dw. Kaliski) przez Sochaczew - Łowicz - Łódź Kaliska - Sieradz do Kalisza. Pertraktacje w sprawie budowy odcinka tej kolei do Nowych Skalmierzyc na granicy zaboru pruskiego.

1905	Wybuch rewolucji w Rosji i w byłym Królestwie Kongresowym powoduje wstrzymanie ruchu kolejowego na wielu ważnych szlakach i unieruchomienie węzłów o kluczowym znaczeniu. Strajki okupacyjne i akcje bojowe PPS na kolejach w zaborze rosyjskim.
1906	Otwarcie połączenia Kolei Kaliskiej z kolejami pruskimi w Nowych Skalmierzycach. W fabryce parowozów Linke-Hofmann we Wrocławiu powstają pod kierunkiem prof. R. Garbe prototypy najsłynniejszych wielkoseryjnych parowozów znormalizowanych na parę przegrzaną dla kolei pruskich: S6/PKP Pd5 (wypr. 584 szt. z czego 82 służyły na PKP) i P8/PKP Ok1 (wypr. ok. 4000 szt. z czego na PKP służyło 257 przed a 429 po II wojnie Światowej). Jeden z nich - Ok1-359 służy do dnia dzisiejszego w skansenie w Wolsztynie.
1910	Otwarcie linii Oleśnica - Odolanów - Ostrów Wlkp. dla skrócenia połączenia Wrocławia z Łodzią i Warszawą. Powstaje prototyp wielkoseryjnej 5-osiowej pruskiej lokomotywy towarowej G10 (PKP Tw1) z kotłem wymiennym z parowozem P8 (Ok1) konstrukcji prof. R. Garbe.
1912	Decyzja upaństwowienia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Warszawsko-Bydgoskiej oraz zarządzanej przez to towarzystwo szerokotorowej Kolei Kaliskiej, jako jednej z ostatnich wielkich kolei prywatnych w Rosji. Nowy zarząd kolei zwalnia większość urzędników - Polaków wyznania katolickiego.
1913	Decyzja o etapowej przebudowie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na tor szeroki. W zakładach F. Schichau w Elblągu rozpoczęto produkcje wielkoseryjnej lokomotywy towarowej G8.1 kolei pruskich (PKP Tp4 ) wyprodukowanej w ilości 5267 sztuk (na PKP 459 szt.) - najdłuższej serii lokomotyw Europy.
1914	Wybuch I Wojny Światowej. Niemieckie wojska kolejowe przebudowują w szybkim tempie koleje na zajętych terenach polskich z szerokości rosyjskiej na normalna (1435 mm). Ewakuacja na wschód większości taboru Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, Warszawsko-Bydgoskiej i Kaliskiej i dużej części wyższego personelu kolejowego w głąb Rosji. Kontrofensywa wojsk rosyjskich powoduje rozkaz niemieckiego gen. Ludendorffa zniszczenia wszystkich ważniejszych obiektów stałych Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Kaliskiej pomiędzy Warszawą, Łodzią, Kutnem i Kaliszem. Klęska ofensywy wojsk rosyjskich w Prusach wschodnich i kontrofensywa wojsk niemieckich.
1915	Ofensywa gen. Mackensena i zajęcie przez Niemców Warszawy. Powołanie General-Gubernatorstwa Warszawskiego z gen. Hansem v. Besselerem na czele. Powołanie niemieckiej Dyrekcji Generalnej Kolei Wojskowych w Warszawie (Militäreisenbahn - Generaldirektion Warschau MGD) oraz trzech okręgowych dyrekcji niemieckich kolei wojskowych w Warszawie, Wilnie i Brześciu. Powołanie austriackiej Komendy Wojskowych Kolei Północnych w Radomiu z podziałem na trzy oddziały: w Radomiu, Lublinie i Kowlu. Sukcesywna szybka przebudowa wszystkich linii szerokotorowych, w ślad za posuwającym się frontem, na tor normalny przez niemieckie i austriackie wojska kolejowe. Wskutek zniszczenia mostów kolejowych przez Wisłę Niemcy przeprawiają parowozy w Warszawie promami. Budowa kolei wojskowych: Wielbark - Ostrołęka i Rozwadów - Sandomierz oraz drugich torów na kolei kaliskiej. Miejsce wywiezionego w głąb Rosji taboru przebudowanych byłych kolei szerokotorowych - zajmuje nowoczesny tabor normalnotorowy, głównie niemiecki.
1916	Na zajętych przez Niemców i Austriaków terenach władze okupacyjne państw centralnych noszą się z zamiarem powołania kadłubowego państwa polskiego związanego z Niemcami i Austria oraz wojska polskiego. Utworzenie w Warszawie tzw. "Tymczasowej Rady Stanu" i przekazanie przez Niemców części władzy na terenie byłego zaboru rosyjskiego tej radzie. Niemiecki sztab generalny informuje rade, że koleje na terenie b. zaboru rosyjskiego będą pozostawać pod zarządem niemieckim także w czasach pokojowych.
1917	Wybuch rewolucji lutowej w Rosji i stabilizacja walk na wschodzie. Utworzenie "Rady Regencyjnej" w Warszawie i próba pozyskania Polaków dla armii niemieckiej. "Kryzys Przysięgowy" i aresztowanie J. Piłsudskiego oraz rozwiązanie i internowanie Legionów. Dalsza ofensywa wojsk niemieckich na wschodzie. Normalna szerokość toru sięga aż pod Dyneburg, Mińsk Białoruski i pod Winnicę na Ukrainie. Przewrót bolszewicki w Rosji i wystąpienie jej z Ententy powoduje przerzut koleją olbrzymich ilości wojsk niemieckich z frontu wschodniego na zachodni.

1918	Rada Regencyjna przekazuje zarząd nad kolejami państwowymi na terenie b. Królestwa Polskiego Ministerstwu Przemysłu i Handlu. Faktycznie Zarząd należy jednak do Militäreisenbahn - Generaldirektion Warschau (MGD) Rada Regencyjna powołuje do życia Ministerstwo Komunikacji Polscy kolejarze przejmują C.K. Dyrekcję Kolejową w Krakowie oraz koleje w Galicji i na Śląsku Cieszyńskim. Początek przejmowania z rąk austriackich w b. zaborze rosyjskim i austriackich kolei w b. zaborze rosyjskim i austriackim. Polscy kolejarze przejmują władzę na kolejach w rejonie Warszawy. Roman Podoski występuje z dalekowzrocznym projektem elektryfikacji warszawskiego węzła kolejowego oraz trzech magistrali: z Warszawy do Krakowa i Katowic, z Warszawy do Poznania i z Krakowa przez Przemyśl do Lwowa. Utworzenie Sekcji Kolejowej w Ministerstwie Komunikacji. Ustalenie nazwy kolei w Polsce: Polskie Koleje Państwowe (zmilitaryzowane). Początek przejmowania kolei w b. zaborze rosyjskim i austriackim z rąk kolei wojskowych. Przejmowanie kolei z rąk zaborców w b. zaborze pruskim.
1919	Przejęcie przez władze polskie byłych austriackich Dyrekcji Kolejowych we Lwowie i w Stanisławowie (czerwiec 1919). Przejmowanie kolei z rąk zaborców w byłym zaborze pruskim (do końca 1921). Obstrukcja ze strony władz niemieckich. Niemcy wywożą nowoczesny tabor kolejowy ze Śląska i Pomorza. W Polsce dotkliwy brak taboru kolejowego. Rząd Paderewskiego kupuje 150 parowozów typu "Consolidation" w USA. Wyodrębnienie Ministerstwa Kolei Żelaznych (zmilitaryzowanych). Władze Francji przekazują w darze Polsce 100 zdobycznych niemieckich parowozów i 2000 wagonów towarowych. Przyjęto plan przebudowy i rozwoju warszawskiego węzła kolejowego według projektu Aleksandra Wasiutyńskiego.
1920	Przejmowanie kolei i taboru po pruskich zaborcach na Pomorzu i Śląsku. Powrót polskich kolejarzy z Rosji. Wojna polsko-bolszewicka i Drugie Powstanie Śląskie z użyciem prowizorycznych polskich pociągów pancernych. Starania delegacji polskiej w Paryżu o przyspieszenie rewindykacji niemieckiego taboru kolejowego należnego Polsce na mocy Traktatu Wersalskiego. Zamówienie dalszych 25 parowozów Tr20 w USA. Decyzja pilnej szybkiej budowy nowych linii kolejowych: Łódź -Kutno - Płock - Sierpc - Nasielsk, Kutno - Strzałkowo i linii tzw. "obejściowych" omijających połączenia przerwane nowa granica z Niemcami i Gdańskiem. Uruchomienie pierwszej Fabryki Lokomotyw w Polsce „Fablok” w Chrzanowie.
1921	Powołanie przez Sejm - Państwowej Rady Kolejowej pod przewodnictwem ministra kolei żelaznych. Utworzenie Rady Krajowej dla zarządzania przyjętymi liniami kolejowymi na terenach objętych powstaniem. Budowa połączenia kolejowego Kutno - Konin - Strzałkowo dla skrócenia połączenia Warszawy z Poznaniem oraz obejścia tzw. "wolnego miasta Gdańska" - linii Kokoszki - Gdynia. Walka Polski (1921 - 1923) o wyegzekwowanie należnych odszkodowań w taborze kolejowym od pokonanych państw centralnych, przede wszystkim Niemiec, zgodnie z Art. 371 Traktatu Wersalskiego oraz Traktatami w Saint Germain (od Austrii) i Triamon (od Węgier). Powołanie i działalność Komisji do spraw Rewindykacji Taboru Kolejowego Państw Centralnych, czyli tzw. "Komisji Tanaki" umożliwia Polsce rewindykacje należnego jej taboru byłych kolei pruskich, wywiezionego przed przejęciem Pomorza, Wielkopolski i Śląska z rąk Niemców, oraz taboru b. niemieckich kolei wojskowych (Militäreisenbahn) w okupowanym zaborze rosyjskim. Podobna komisja została powołana dla taboru kolei austriackich. W sumie otrzymano ok. 2900 parowozów z byłych kolei niemieckich i ponad 1300 z austriackich. Pierwsze zamówienia parowozów dla PKP w fabrykach niemieckich (Ok1, Tp4, Tw1) i austriackich (Tr12, OKm11). Montaż parowozów austriackich Tr12 z części w Warszawskiej Spółce Budowy Parowozów. Zaprojektowano pierwszy polski parowóz Tr 21 do ruchu towarowego.
1922	18 czerwca Polska administracja kolejowa przejmuje ostatecznie koleje na Górnym Śląsku. Budowa linii kolejowych Kutno - Płock i Swarzewo - Hel. Ustalenie podziału administracyjnego kolei w Polsce na 9 okręgów warszawski, radomski, wileński, lwowski, stanisławowski (włączony w 1934 r, do lwowskiego), krakowski, katowicki, poznański i gdański (siedzibę tej dyrekcji przeniesiono w 1932 r. do Torunia).

1922	Ustalono administracyjny po)dział sieci kolejowej na 9 okręgów:
1923	Do budowanego wówczas morskiego portu handlowego w Gdyni zawija pierwszy statek. Do obsługi portu w ciągu kilku lat Zbudowano stację Gdynia Port o zdolności przeładunkowej 3600 wagonów na dobę.
1924	Budowę parowozów rozpoczęły: „Warszawska Spółka Akcyjna Budowy Parowozów” i zakłady „H. Cegielski” w Poznaniu.
1925	Łódź otrzymuje połączenie kolejowe z Kutnem, Fabrykę „Wagon” w Ostrowie Wielkopolskim przekształcono w warsztaty główne naprawy wagonów.
1926	Początek budowy (pod kierunkiem inż. Józefa Nowkuńskiego) Magistrali Węglowej: Herby Nowe - Gdynia. Prezydent RP przywraca Ministerstwo Komunikacji i tworzy przedsiębiorstwo „Pogskie Koleje Parństwowe”. Otwarto, zbbudowaną wciągu roku, 115-kibormetrową linię Kalety - Herby Nowe - Wieluń - Podzamcze Wieruszów, łączącą Śląsk z Wielkopolską.
1927	Uruchomienie pierwszej w Polsce prywatnej kolei elektrycznej (Elektryczna Kolej Dojazdowa - EKD) na linii Warszawa - Podkowa Leśna - Grodzisk Mazowiecki.
1928	Przyjęcie projektu Dworca Głównego w Warszawie autorstwa Czesława Przybylskiego i Andrzeja Pszenickiego, Utworzenie Muzeum Kolejowego w Warszawie (w 1938 roku przekształcono je w Muzeum Komunikacji).
1933	Spółka „Polsko-Francuskie Towarzystwo Kolejowe” kończy budowę Magistrali Węglowej (457 km) Herby Nowe (Śląsk) - Gdynia przez Karsznice - Inowrocław - Bydgoszcz - Kościerzynę (największa inwestycja kolejowa lat międzywojennych). Otwarcie linii średnicowej w Warszawie.
1934	Przekazano do eksploatacji odcinki: Warszawa - Radom i Kraków - Miechów - Tunel.
1935	Krajowe fabryki przystępują do budowy taboru elektrycznego dla węzła warszawskiego.
1936	Po pół roku budowy uruchomiono pierwszą W Polsce napowietrzną kolej linową w Tatrach: z Kuźnic na Kasprowy Wierch. Z Warszawy do Otwocka i Pruszkowa ruszyły pociągi elektryczne.
1937	Sukces zbudowanego w "Fabloku" nowego polskiego parowozu "Pacific" serii Pm 36 (o prędkości do 140 km/h) na Międzynarodowej Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu. Przekazano do eksploatacji zelektryfikowane odcinki: Pruszków - Grodzisk Mazowiecki - Żyrardów i Warszawa - Mińsk Mazowiecki.
1938	Oddano do użytku Dworzec Główny w Warszawie (po Powstaniu Warszawskim został zburzony przez Niemców).
1944	Na ziemi lubelskiej powstają: Resort Komunikacji (przekształcony 1 stycznia 1945 r. w Ministerstwo Komunikacji) i Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Lublinie z pod dyrekcjami w Białymstoku i Rzeszowie. Wznawia się ruch pociągów na liniach na wschód od Wisły.
1945	PKP przejmują od radzieckiej administracji wojskowej zarząd kolejami na małym obszarze państwa polskiego w nowych jego granicach. Rada Ministrów ustala podział administracyjny sieci PKP na 10 okręgów: warszawski, łódzki, lubelski, krakowski, katowicki, wrocławski, poznański, szczeciński, gdański i olsztyński.
1946	W Poznaniu tworzy się Państwowe Przedsiębiorstwo Robót Komunikacyjnych. Ruszają pociągi elektryczne między Warszawą Wschodnią i Otwockiem. Ukazuje się pierwszy numer miesięcznika Przegląd Komunikacyjny.
1947	W Ministerstwie Komunikacji powstaje Biuro Elektryfikacji Kolei.
1948	Powstaje Buro Projektów Budownictwa Kolejowego w Warszawie, przekształcone wkrótce w Centralne Biuro Studiów i Projektów Komunikacji, a później w Centralne Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego.
1949	Otwarcie odbudowanej (wraz z mostem na Wiśle) i ponownie zelektryfikowanej linii średnicowej w Warszawie oraz tymczasowego dworca Warszawa Śródmieście. Ukończenie budowy linii Tomaszów Mazowiecki - Radom. U ukazuje się pierwszy numer miesięcznika Przegląd Kolejowy.
1950	Wychodzi pierwszy numer Sygnałów - tygodnika kolejarzy (od 1992 roku pod tytułem Nowe Sygnały).
1951	Powstaje Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa (INEK) (od 1958 r. Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Kolejnictwa (COBiRTK), a od 1986 r. Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa (CNTK)).
1952	Przekazano do eksploatacji linię Pyskowice - Lubliniec.
1953	Ukończono budowę linii: Skierniewice - Łuków i Kielce - Busko (od Sitkówki), systemu obsługi kolejowej Nowej Huty oraz drugiej pary torów (wraz z elektryfikacją) z Gdańska do Gdyni przez Sopot.
1954	Pierwszy pociąg trakcji elektrycznej pojechał z Warszawy przez Koluszki do Łodzi Fabrycznej. „Pafawag” zaczął produkcję pierwszej powojennej serii elektrycznych zespołów trakcyjnych: EW53. Nowe Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) w Mińsku Mazowieckim wykonały pierwsze naprawy zespołów elektrycznych.
1955	U ułożono pierwsze w Polsce odcinki toru bezstykowego.
1957	Ukończenie elektryfikacji pierwszej linii kolejowej dalekiego zasięgu: Warszawa - Częstochowa - Katowice - Gliwice. Ostatnie dostawy parowozów (Tkt48) z zakładów „H.Cegielski” dla PKP. „Fablok” buduje spalinowe lokomotywy manewrowe SM30 (w 5 lat później uruchomi seryjną produkcję lokomotyw SM42, w 1970 SP45).
1958	„Pafawag” rozpoczyna seryjną produkcję lokomotyw elektrycznych ET21.
1959	Śląsk otrzymuje zelektryfikowane połączenie z Krakowem. „Pafawag” rozpoczyna seryjną produkcję trójwagonowych zespołów trakcyjnych EW55.
1960	Uruchomienie trakcji elektrycznej na linii Gliwice - Wrocław.
1961	„Pafawag” dostarcza pierwsze elektryczne zespoły trakcyjne serii EN57.
1962	Zlikwidowano DOKP Olsztyn.
1963	Oddano do użytku nowy dworzec Warszawa Śródmieście.
1964	Ukończenie elektryfikacji linii: Warszawa - Poznań, Kraków - Rzeszów - Przemyśl - Medyka i Katowice - Zebrzydowice.
1965	„Pafawag” dostarcza pierwsze uniwersalne lokomotywy elektryczne serii EU07. Ukończenie elektryfikacji linii Wrocław - Wałbrzych - Jelenia Góra.
1966	Powstaje Ośrodek Badawczy Ekonomiki Transportu (OBET).
1967	Zakończenie budowy drugiej pary torów na linii średnicowej w Warszawie.
1968	Połączenie trakcją elektryczną Lublina z Warszawą i Śląskiem przez Dęblin - Kielce - Tunel.
1969	Oddano do użytku nowy dworzec Warszawa Wschodnia zbudowany według projektu Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Zakończono elektryfikację Magistrali Węglowej Śląsk - Karsznice - Inowrocław - Bydgoszcz - Gdańsk - Gdynia. Ułożono pierwszy na sieci PKP odcinek toru z szyn ciężkich typu UIC 60 (S 60).
1970	Ukończono elektryfikację linii Poznań - Wrocław.
1971	W „Pafawagu” początek seryjnej produkcji lokomotyw elektrycznych ET22. Budowa Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK) długości 223 km z Zawiercia do Grodziska Mazowieckiego koło Warszawy (Największa po II wojnie światowej inwestycja kolejowa).
1972	Na Magistrali Węglowej wprowadzono radiotelefoniczną łączność między maszynistami lokomotyw a posterunkami ruchu. Linię Kalety - Kluczbork - Oleśnica - Wrocław zaczęto obsługiwać trakcją elektryczną. W Katowicach otwarto nowy Dworzec Główny, zaprojektowany przez Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego.
1974	Inauguracja połączenia kolejowo-promowego między Świnoujściem a Ystad w Szwecji polskim promem. Ukończono elektryfikację linii Kluczbork - Ostrów Wielkopolski - Jarocin - Poznań.
1975	Dyrekcje okręgowe kolei otrzymują nazwy regionalne: Centralna (z siedzibą w Warszawie) Wschodnia (w Lublinie), Południowa (w Krakowie), Śląska (w Katowicach), Dolnośląska (we Wrocławiu), Zachodnia (w Poznaniu), Pomorska (w Szczecinie) i Północna (w Gdańsku). Finał elektryfikacji linii: z Warszawy przez Łódź - Kalisz - Ostrów Wielkopolski - Oleśnicę do Wrocławia i z Krakowa do Zakopanego. „Pafawag” opuszczają prototypy serii EW58. Otwarcie Dworca Warszawa Centralna, zbudowanego według projektu Arseniusza Romanowicza.
1976	Elektryfikacja linii Poznań - Inowrocław.
1977	PKP przewiozły największą w swojej historii liczbę pasażerów: 1 151 700 000 . „H. Cegielski” podejmuje produkcję dwuczłonowych lokomotyw elektrycznych ET41.
1978	Największe w historii PKP przewozy towarów: ponad 489 mln ton. Zakończenie elektryfikacji linii Poznań - Szczecin.
1979	Otwarcie 397-kilometrowej szerokotorowej Linii Hutniczo-Siarkowej (LHS) Hrubieszów - Huta „Katowice”, zbudowanej do przewozu towarów bez przeładunku na granicy wschodniej.
1980	Uruchomienie trakcji elektrycznej na liniach: Warszawa - Terespol i Szczecin - Świnoujście.
1983	Ukończono elektryfikację linii Warszawa - Białystok.
1984	Po CMK, z prędkością 140 km/h, kursują pierwsze dwa ekspresy z Warszawy do Krakowa i Gliwic.
1985	Zakończenie budowy drugiego toru, modernizacji i elektryfikacji Magistrali Nadodrzańskiej Wrocław - Głogów - Zielona Góra - Rzepin - Kostrzyń - Szczecin - Świnoujście oraz elektryfikacji linii Warszawa - Działdowo - Gdańsk, Kutno - Toruń - Bydgoszcz i Wrocław - Legnica - Węgliniec. Przekazano do eksploatacji trakcją elektryczną prawie 600 km linii, osiągając rekord tempa w historii elektryfikacji PKP i w skali Europy (bez ZSRR) .
1987	Z Ministerstwa Komunikacji wyodrębniono Dyrekcję Generalną PKP.
1988	Zakończenie elektryfikacji linii Poznań - Kunowice - Frankfurt nad Odrą a tym samym całej magistrali Wschód - Zachód od granicy radzieckiej do niemieckiej oraz linii Toruń - Iława - Olsztyn (elektryfikacją objęto 10 tys. km sieci PKP). Na CMK prędkość ekspresów wzrasta do 160 km/h prowadzonych przez lokomotywy elektryczne nowej serii: EP09 „Pafawagu”.
1989	Polska przystępuje do Europejskiej Umowy o Głównych Międzynarodowych Liniach Kolejowych (AGC). Zelektryfikowano linii Gdańsk - Słupsk - Koszalin - Białogard - Stargard - Szczecin.
1990	Bank Światowy i Europejski Bank Inwestycyjny udzielają PKP pierwszych kredytów na modernizację kolei. Poznań otrzymuje połączenie trakcją elektryczną z Białogardem przez Piłę i Szczecinek.
1991	W I etapie restrukturyzacji kolei 76 zakładów remontowych, produkcyjnych i budowlanych przekształcono w samodzielne podmioty gospodarcze.
1992	Uruchomiono pierwszy pociąg EC z Warszawy do Berlina. Pięciu ekspresom (z Warszawy do Krakowa, Gliwic i Poznania) nadano standard pociągów INTERCITY. Rozpoczęto modernizację linii E-20 Kunowice - Poznań - Warszawa - Terespol w celu przystosowania jej do prędkości jazdy 160 km/h w ruchu pasażerskim, a 120 km/h w towarowym. Wdrażanie kupionego w RFN informatycznego systemu rezerwacji miejsc w pociągach i sprzedaży biletów KURS 90.
1993	Zaczęto instalowanie pakietowej sieci transmisji danych KOLPAK. Uruchomiono: drugie połączenie EC Warszawa - Berlin i pierwsze EC Warszawa - Wiedeń, pociąg IC Warszawa - Praga, bezpośrednie połączenia Warszawy z Szestokai i Gdyni z Królewcem. Warszawa otrzymała dodatkowe połączenia krajowe IC z Gdynią, Szczecinem, Bielskiem Białą, Rzeszowem i Przemyślem.
1994	Zakończenie elektryfikacji linii Wrocław - Międzylesie i Elbląg - Olsztyn. Oddano do eksploatacji sieć łączności komputerowej KOLPAK. Na CMK osiągnięto rekord prędkości 250,1 km/h.
1995	Otwarcie dla ruchu pasażerskiego przejścia granicznego Hrebenne - Rawa Ruska po torze 1435 mm.
1995	14 czerwca o godzinie 11.00 na dworcu Głównym w Warszawie rozpoczęcie uroczystości obchodów 150-lecia kolei na Ziemiach Polskich.
1999	PKP złomuje rekordową ilość lokomotyw: ponad 1100 sztuk.
2001	21 września - 75 rocznica powstania firmy PKP.
2002	31 stycznia weszła w życie ustawa rządu RP dot. likwidacji lub zmniejszenia ulg na przejazdy kolejami dla prawie wszystkich grup społeczeństwa. Rozpoczęto kolejny etap modernizacji linii E-20: Mińsk Mazowiecki - Siedlce PESA Bydgoszcz dostarcza nowoczesne autobusy szynowe [SA105], które mają poprawić sytuajcę na liniach regionalnych. Niestety dotychczas zakupiono jedynie dwa takie pojazdy. W nowym rozkładziej jazdy Opole otrzymuje połączenie z Warszawą pociągiem IC.

Zamieścimy Twoje zdjęcia.

Do posiadaczy archiwalnych zdjęć,
Jeśli jesteś autorem lub właścicielem zdjęć tej linii kolejowej (taboru, budynków) lub innych i chciałbyś zamieścić je na naszej stronie wgraj je tutaj:

Telefon	: 606115723
E-mail	: napisz do nas maila
Mailing Address	: Koleje